بررسی اثرات تغییر اقلیم بر رواناب حوضه آبخیز قره سو در استان کرمانشاه

حوضه آبخیز یک سیستم باز و پیچیده به شمار می رود. تحلیل و پیش بینی رفتار آتی آن مستلزم مدل سازی با روش های متفاوت آماری-ریاضی است. محدودیت منابع آب و توزیع نامناسب مکانی آن در مناطق مختلف ایران سبب شده است که در مقایسه با بسیاری از کشورها، نسبت به پدیده تغییر اقلیم آسیب پذیرتر باشد. در سال های اخیر با تدوین سناریوهای انتشار گازهای گلخانه ای توسط هیئت بین الدول تغییر اقلیم، مدل های گردش عمومی با فرضیات مختلف انتشار اجرا شده اند تا وضعیت اقلیمی دهه های آتی را پیش بینی کنند. داده های روزانه شبیه سازی شده برای آینده را می توان به عنوان ورودی مدل-های هیدرولوژیکی لحاظ کرده و نتایج آن را در برنامه های بلند مدت توسعه منابع آب منظور نمود. این تحقیق شامل دو فاز اقلیمی و هیدرولوژیکی است. در فاز اقلیمی، داده های روزانه دمای حداقل، حداکثر، بارش و ساعات آفتابی ایستگاه سینوپتیک کرمانشاه در دوره 2009-1961 با استفاده از مدل آماری lars-wg شبیه سازی شد. پس از اطمینان از کارآیی این مدل در شبیه سازی پارامترهای هواشناسی مذکور در حوضه آبخیز قره سو کرمانشاه، جهت بررسی تاثیر پدیده تغییر اقلیم بر رواناب منطقه مورد مطالعه، داده های سه سناریوی a2 (سناریو حداکثر)، a1b(سناریو حد وسط) و b1(سناریو حداقل) مدل hadcm3 در سه دوره 2030-2011، 2065-2045 و 2099-2080 با مدل آماری lars-wg کوچک مقیاس گردید. در فاز هیدرولوژیکی، بارش-رواناب با استفاده از مدل awbm شبیه سازی و پس از واسنجی و اعتبار سنجی این مدل، داده-های دما و بارش خروجی مدل lars-wg به مدل awbm وارد شده و تغییرات رواناب تبعی تغییر اقلیم در دوره های آتی نسبت به دوره پایه محاسبه گردید. نتایج نشان داد که براساس برآورد مدل lars-wg برای سناریوهای مورد بررسی در دوره های آتی میانگین بارش حوضه آبخیز قره سو در مقایسه با دوره پایه به میزان 9/46(a1b)، 77/5(a2)، 02/5(b1) درصد کاهش را نشان می دهد. هم چنین متوسط رواناب سه سناریو در سه دوره مورد بررسی درمقایسه با دوره پایه 68/42(a1b) درصد افزایش، 5/92(a2) درصد کاهش و 7/63(b1) درصد افزایش را نشان می دهد. و متوسط تغییرات تبخیر و تعرق نیز 6/2(a1b)، 76/6(a2) و 4/27 درصد افزایش را نسبت به دوره پایه نشان می دهد.